|
Een dagje bij de Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij
In het weekend van 11/12 juli 2009 organiseerde de Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM) een groots evenement in Simpelveld onder de naam “Stoom op de Miljoenenlijn”. Deze jaarlijks terugkerende open dagen zijn het grootste stoomevenement van de ZLSM en worden altijd druk bezocht. Naast de eigen stoomlocomotieven 1220 en 1289 waren ook gastlocomotieven van andere museumlijnen uitgenodigd en aanwezig:
- Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM): loc 23076
- Stoomtrein Goes – Borsele (SGB): loc 3 Bison
- Museum Buurt Spoorweg (MBS): loc 6 Magda
Ook de railbus van ZLSM was in dienst en pendelde naar het net over de grens in Duitsland gelegen Vetschau.
Station Simpelveld stond bol van de activiteiten; een hobby- en spoormarkt met tal van kraampjes, muziek, kinderactiviteiten en uitgebreide horecafaciliteiten. De werkplaats was op beide dagen open gesteld voor publiek.
Een stukje geschiedenis.
De Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij exploiteert een stoomtreindienst over de spoorlijn tussen Kerkrade Centrum en Valkenburg via Simpelveld. Het gedeelte tussen Kerkrade C en Simpelveld is onderdeel van de Miljoenenlijn, een toeristische spoorweg, evenals het gedeelte tussen Simpelveld en Schin op Geul. De ZLSM rijdt voorts tussen Simpelveld en Vetschau (Duitsland). Op dit derde traject wordt er met een railbus (Schienenbus) gereden.
De spoorlijn Valkenburg - Schin op Geul – Simpelveld – Vetschau is onderdeel van de vroegere doorgaande verbinding Aken – Maastricht (geopend in 1853).
Het baanvak Simpelveld – Domaniale Mijn werd geopend in 1872 en Spekholzerheide (voorheen station Kerkrade West) – Kerkrade Centrum werd geopend in 1934 als onderdeel van de Miljoenenlijn). De naam Miljoenenlijn refereert naar de hoge aanlegkosten destijds.
Tussen Kerkrade en Schaesberg/Landgraaf maakte de ZLSM in 2005 en 2006 ook twee jaar gebruik van het in 1934 geopende deel van de Miljoenenlijn dat toen nog door de Nederlandse Spoorwegen geëxploiteerd werd en tussen Schaesberg/Landgraaf en Heerlen van de spoorlijn (Maastricht/Sittard –) Heerlen – Herzogenrath – Aken (Duitsland). Nadat Veolia de exploitatie van de Heuvellandlijn in december 2006 overnam, was er geen plaats meer voor de treinen van de ZLSM op het baanvak naar Heerlen, de treinen van de ZLSM hebben daarom weer hun eindpunt in Kerkrade Centrum.
Op de zaterdag van het weekend reisde ik af naar Zuid Limburg. Via Heerlen en Kerkrade Centrum kwam ik aan in Simpelveld en kwam in een werkelijk andere spoorwereld terecht. Een station met ouderwetse mechanische beveiliging van het emplacement (armseinen en wissels bediend door trekdraden vanuit twee seinhuizen, een fraai, authentiek stationsgebouw, stoomtreinen en veel reizigers, koffers en handkarren op het perron, waterkolommen voor de dorstige stoomlocs (waarmee een tender snel gevuld kan worden met water). Stoomwolken en de geur van kolen. Het geluid van dichtklappende balkondeuren van oude rijtuigen. In dit landschap heerst de sfeer van lang vervlogen tijden bij een spoorbedrijf.
Met het slagje dat ik met de Schienenbus van Simpelveld naar Vetschau maakte (heen 14.10/14.28, terug 14.33/14.52), ging de gele MBS-loc 6 gesleept achterop héén en terug sleepte deze de Schienenbus. Volgens de perronomroep was dit de allereerste keer dat een stoomloc tijdens festiviteiten van ZLSM op deze wijze in Vetschau kwam en nog wel een gastloc. De bruine loc 3 Bison van de SGB pendelde later in de middag met een goederentreintje.
De grote stoomlocs 23076, 1220 en 1289 reden - via een ingenieuze locomloop - de reizigerstreinen naar en van Valkenburg en Kerkrade Centrum. Met de rit van 15.03 uur reisde ik door naar Schin op Geul waar ik de spooraansluiting op het hoofdspoor naar Valkenburg nog eens goed op de foto kon vastleggen.
De dubbelsporige spooraansluiting in Schin op Geul, de splitsing in de lijn naar/van Heerlen, resp. in de richting Wijlre/Simpelveld en verder, werd in 1996 verbroken en opgebroken. Het vorkstation Schin op Geul werd "halte op de vrije baan", dus alle wissels en seinen werden weggehaald (per 12 mei 1996, Aanschrijving Bedienings Voorschrift 195004). Deze situatie heeft ruim 10 jaar bestaan. Met ingang van 22 januari 2007 werd de huidige, enkelsporige aansluiting vanuit Wijlre gemaakt (Aanschrijving Bedienings Voorschrift H06051).
Hierdoor kon de ZLSM vanaf het rijseizoen april 2007 weer doorrijden naar Valkenburg, wat een vurige wens was van ZLSM en de toeristische lobby van de regio.
De wens om toeristisch Valkenburg weer aan te sluiten op het ZLSM-net werd mede gevoed nadat exploitatief Heerlen geen wenselijk eind- of startpunt bleek te zijn.
In dit weekend werd daar met enkele treinen ook gebruik van gemaakt. Het kopspoortje dient voor het keren van de locomotieven van treinen die in Schin op Geul eindigen en weer terugkeren.
Doorgaande ZLSM-treinen naar Valkenburg rijden Linker Spoor tot de overloopwissels in Valkenburg.
Rond 16.30 uur keerde ik met een trein van Veolia Transport weer terug naar de moderne tijd. In Maastricht de Intercity van NS Reizigers naar Roermond, vervolgens met Veolia over de Maaslijn naar Nijmegen, met NS Reizigers naar Elst waarna ik met Syntus de Betuwe weer bereikte.
Ik was een dagje in een andere wereld geweest….
Meer informatie over rijdagen en evenementen in de Folder 2009 Railmusea in Nederland; zie ook de pagina “Van de leestafel” op deze website.
Hieronder een foto-impressie van een leuke dag.
Bronnen, personen en links:
Met dank aan Gérard van Teeffelen en Kees van de Meene voor aanvullende informaties
Sven Zeegers bedankt voor de emplacementstekening.
Edward Bary
augustus 2009
|
